BİRİNCİ BÖLÜM
DERNEĞİN ADI, MERKEZİ, AMACI, ÇALIŞMA ALANLARI
MADDE 1. DERNEĞİN ADI VE MERKEZİ
MADDE 2. DERNEĞİN AMACI
Dernek, kentlerde ve kırsal alanlarda, doğal ve kurulu çevreyi, yaban hayatını ve sokak hayvanlarının sağlığını, hareketlerini, kapasitelerini, birbirleriyle etkileşimini şekillendiren uygulamalar, süreçler, dinamikler üzerine araştırmalar, eğitici faaliyetler, arşiv ve sözlü tarih çalışmaları ve araştırma odaklı koruma, yerel savunuculuk, rehabilitasyon ve bakım faaliyetleri geliştirmek amacıyla kurulmuştur.
Kuruluştaki amacın tahakkuku için dernek, tür, ırk ayırt etmeden, hayvanları korur, doğalarına uygun yaşamlarını ve hareketlerini gözetir, kapasitelerinin gelişmesi için imkân yaratır. Dernek, insanların ve hayvanların bir arada, huzur ve barış içinde, haklara saygılı, her iki türün de sağlığını, refahını, hareketlerini kısıtlamaksızın bir arada yaşayabileceğini savunur. Bu amaçla, insanlar ile hayvanların karşılaşmalarının, bir arada yaşamlarını, birbirini destekleyici, geliştirici bir seyir içinde devam etmesini destekleme yönünde çalışmalar yürütür.
Dernek, coğrafyamızda kültürel mirasın vazgeçilmez bir parçası olan hayvanlara yönelik merhamet, ihtimam, koruma ve empati geleneğinin korunmasını, geliştirilmesini, çevre ve kent haklarıyla birlikte korunmasını amaçlar. Bu amaçla, kent yaşamını ve doğal çevreyi etkileyen tüm süreçlerde hayvanların hayatlarının ne şekillerde etkileneceğine ve bu etkilere karşı hayvanların yaşamının ne yollarla korunabileceğine dair bilgi, tecrübe ve uzmanlık geliştirmeyi amaçlar. Bu amaçla, hayvanlarla birlikte yaşamı mümkün kılan gündelik pratiklerin tarihini, hayvan koruma ve hayvan hakları düşüncesinin ve savunuculuğunun gelişimini arşivler, hayvan haklarının güncel sorunlarına dair araştırmalar yürütür.
Hayvan haklarını koruyan geliştiren, hayvanlarla bir arada yaşamı, şiddetsiz ve koruyucu ilişkilerle ilgili akademik, bilimsel araştırmaları, toplumsal farkındalığı arttırıcı eğitici faaliyetleri, yazılı ve sözlü tarih çalışmaları, kültürel çalışmalar, kent araştırmaları, ekoloji savunuculuğu ve yazını, edebiyat, sinema, plastik, görsel ve işitsel sanat dallarındaki çalışmaları destekler.
Kentlerde, kırsal alanlarda, ormanlarda ve yaban hayatında, karasal ve sucul ekosistemleri, biyoçeşitliliği, endemik, istilacı ve yabancı türlerin popülasyonlarını, sokak hayvanları ve evcilleştirilmiş hayvanları, çiftlik ve yük hayvanlarının yaşamını şekillendiren ekolojik dengeyi tehdit eden uygulamaları ve süreçleri yakından takip eder. Hayvan varlığı üzerindeki etkilere odaklanarak, bu süreçlerin hem hayvan popülasyonları hem de insan-hayvan ilişkileri üzerindeki etkilerine ilişkin araştırmalar, toplumsal farkındalığı artıracak kampanyalar, koruma, kurtarma, savunuculuk ve rehabilitasyon faaliyetleri yürütmeyi amaçlar.
Kent ve kırsal alanların, ormanların, kara ve su ekosistemlerinin, biyoçeşitliliğin, tür ayırt etmeksizin tüm hayvanların yaşamını ve insan-hayvan-doğa ilişkisini etkileyen gelişmeleri, değişimleri, süreçlerine dair araştırma, veri üretimi, tarihsel kaynaklarla arşiv geliştirme, kapasite artırma çalışmaları yürütmeyi amaçlar. Bu amaçlar doğrultusunda, toplumsal farkındalığı ve insan-hayvan-doğa ilişkisinin geçmiş ve geleceğine ilişkin bilgi birikimini artırmak için eğitim, atölye çalışmaları ve seminerler düzenler.
MADDE 3: ÇALIŞMA KONULARI, ÇALIŞMA BİÇİMLERİ VE FAALİYET ALANI
Dört Ayaklı Şehir: Kent, Doğa, Hayvan Çalışmaları Derneği,
II. Çalışma Biçimleri:
III. Derneğin Faaliyet Alanı
Dernek, ulusal ve coğrafyamız başta olmak üzere uluslararası düzeyde sosyal alanda sivil toplum faaliyeti gösterir. Kent, doğa ve hayvanlı yaşam kültürünü korumacılığın yanında, çevre hakları, hayvan hakları ve kent hakları alanında da hak savunuculuğu yapar, mücadele verir.
İKİNCİ BÖLÜM
ÜYELİK KOŞULLARI, ÜYELERİN HAK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ İLE ÜYELİĞİN SONA ERMESİ
MADDE 4- ÜYELİK VE KOŞULLARI
Derneklerle ilgili mevzuata göre fiil ehliyetine sahip, dernek üyeliği yasaklanmamış, hayvanlara karşı her türlü şiddet ve hak ihlaline karşı olduğunu beyan eden, doğaya, çevre ve kent haklarına saygılı, dernek tüzüğünü okuyup kabul eden gerçek kişiler derneğe üye olma hakkına sahiptir.
Yazılı olarak yapılacak üyelik başvurusu Dernek Yönetim Kurulunca en fazla 30 (otuz) gün içinde karara bağlanır ve sonuç yazıyla başvuru sahibine bildirilir. Başvurusu kabul edilen üye, bu amaçla tutulacak deftere kaydedilir. Ayrıca fiili ve karşılıksız olarak derneğe hizmet eden, maddi ve manevi yarar sağlayan gerçek ve tüzel kişilere, yönetim kurulu kararı ile onursal üye unvanı verilebilir.
Üyeliğin sona ermesi aşağıdaki koşullarda gerçekleşir:
Yukarıda sayılan durumlardan birinin tespiti halinde üye, yönetim kurulu ile üyelikten çıkarılabilir.
Dernekten çıkan veya çıkarılanlar, üye kayıt defterinden silinir ve dernek malvarlığında hak iddia edemez.
3. Üyelikten Çıkarılma
Dernekler tüzüklerinde üyelerin çıkarılma sebeplerini gösterebilirler. İşbu Tüzüğe göre bir dernek üyesi aşağıda belirtilen sebeplerle üyelikten çıkarılabilir:
1. Üyenin herhangi bir türe, etnisite, ırk ve inanç temelli kimliğe, aidiyete ve/veya topluluğa, yaş, cinsel yönelim, fiziksel kapasite üzerinden dışlayıcı, ilişkin nefret, şiddet ve ayrıştırıcı söylemler ve pratiklerde bulunması.
2. Hayvanlara zarar veren ticari, siyasi ya da profesyonel bir faaliyette gönüllü olarak yer alması. (Avcılık, yunus parkı işletmesi, evcil ya da egzotik hayvan satışı vb)
3. Kadın, çocuk ve hayvanlara şiddet, cinsel taciz ve istismar suçlarından hüküm giymiş olmak ve/veya bu suçlarla ilgili hakkında şikayet, ifşa, soruşturma başlatılmış olması.
Çıkarma kararına bu sebeplerin haklı sayılmayacağı iddiasıyla itiraz edilemez.
4. Üyelerin Hakları
Dernek üyeleri eşit haklara sahiptirler. Dernek üyeleri arasında dil, din, ırk ve cinsiyet gibi çeşitli sebepler gözetilerek ayrımcılık yapılamaz. Her üyenin derneğin faaliyetlerine ve yönetimine katılma hakkı vardır.
Dernekten çıkan veya çıkarılan üye, dernek malvarlığında hak iddia edemez.
Her üyenin genel kurulda bir oy hakkı vardır ve oyunu şahsen kullanmak zorundadır.
5. Üyelerin Yükümlülükleri
Üyelerin ödenti yükümlülükleri işbu Tüzüğün takip eden maddesinde düzenlenmiştir.
Dernekten çıkan veya çıkarılan üye, üyelikte bulunduğu sürenin ödentisini vermek zorundadır.
Üyeler, dernek düzenine uymak ve derneğe sadakat göstermekle yükümlüdürler.
Her üye, derneğin amacına uygun davranmak, özellikle amacın gerçekleşmesini güçleştirici veya engelleyici davranışlardan kaçınmakla yükümlüdür.
6. Ödenti Yükümlülüğü
Üyelerin giriş aidatı 100 (yüz) TL olup üyelik aidatları 50(elli) TL’dir. Giriş aidatı üyelik kaydı yapılırken tek sefere mahsus olarak alınmakta olup üyelik aidatı şu sıklıkla alınır: Her ay.
Aidat borcunu ödemeyen üyeler için şu prosedür uygulanır:
Üyelik aidatını dört kez üst üste ödemeyen üye üyelikten çıkarılır.
7. Derneğin Organları
Derneğin kanunen sahip olması gereken zorunlu organları genel kurul, yönetim kurulu ve denetim kurulu olup Dernek gerekli gördüğü takdirde başka kurul, komite ve komisyonlar kurabilir. Ancak bu organlara zorunlu organların görev, yetki ve sorumlulukları devredilemez.
I) Genel Kurul
Derneğin en yetkili karar organıdır. Derneğe kayıtlı üyelerin tamamı genel kurulu oluşturur.
a. Olağan Toplantı
Genel kurul, yönetim kurulunun en az on beş gün önceden yaptığı çağrısı üzerine şu sıklıkta toplanır: Her yılın Aralık ayı
Genel kurul toplantılarının en geç üç yılda bir yapılması zorunludur.
b. Olağanüstü Toplantı
Genel kurulun, yönetim kurulunun ya da denetim kurulunun gerekli gördüğü hallerde veya dernek üyelerinden beşte birinin yazılı başvurusu üzerine, yönetim kurulunca olağanüstü toplantıya çağrılır.
Yönetim kurulu, genel kurulu toplantıya çağırmazsa; üyelerden birinin başvurusu üzerine sulh hakimi üç üyeyi genel kurulu toplantıya çağırmakla görevlendirir.
c. Toplantısız veya Çağrısız Alınan Kararlar
Bütün üyelerin bir araya gelmeksizin yazılı katılımıyla alınan kararlar ile dernek üyelerinin tamamının kanunda yazılı çağrı usulüne uymaksızın bir araya gelerek aldığı kararlar geçerlidir.
Bu şekilde karar alınması olağan toplantı yerine geçmez.
d. Toplantı Yeter Sayısı
Genel kurul, katılma hakkı bulunan üyelerin salt çoğunluğunun, tüzük değişikliği ve derneğin feshi hallerinde üçte ikisinin katılımıyla toplanır; çoğunluğun sağlanamaması sebebiyle toplantının ertelenmesi durumunda ikinci toplantıda çoğunluk aranmaz. Ancak, bu toplantıya katılan üye sayısı, yönetim ve denetim kurulları üye tam sayısının iki katından az olamaz.
Genel kurul toplantısı bir defadan fazla geri bırakılamaz.
e. Toplantı Usulü
Genel kurul toplantısının açılışından sonra toplantıyı yönetmek üzere bir başkan ve yeteri kadar başkan vekili seçilir.
Genel kurul toplantısında yalnız gündemde yer alan maddeler görüşülür. Ancak, toplantıda hazır bulunan üyelerin en az onda biri tarafından görüşülmesi yazılı olarak istenen konuların gündeme alınması zorunludur.
f. Genel Kurulun Görev ve Yetkileri
Genel kurul, üyeliğe kabul ve üyelikten çıkarma hakkında son kararı verir; dernek organlarını seçer ve derneğin diğer organlarına verilmemiş olan işleri görür.
Genel kurul, derneğin diğer organlarını denetler ve onları haklı sebeplerle her zaman görevden alabilir.
g. Genel Kurul Kararları
Genel kurul kararları toplantıya katılan üyelerin salt çoğunluğuyla alınır. Tüzük değişikliği ve derneğin feshi kararları ise ancak toplantıya katılanların üçte iki çoğunluğuyla alınır.
Eğer karar bir dernek üyesinin kendisiyle, eşiyle, üst veya altsoyuyla ilgiliyse dernek üyesi bu kararda oy kullanamaz. Bu durum tüzel kişilerin de temsilcileri için geçerlidir.
h. Kararın İptali
Toplantıda hazır bulunan ve kanuna veya tüzüğe aykırı olarak alınan genel kurul kararlarına katılmayan her üye, karar tarihinden başlayarak bir ay içinde; toplantıda hazır bulunmayan üyeler de kararı öğrenmelerinden başlayarak bir ay içinde ve her halükarda karar tarihinden başlayarak üç ay içinde mahkemeye başvurmak suretiyle kararın iptalini isteyebilir.
Diğer organların kararlarına karşı iç denetim yolları tüketilmedikçe iptal davası açılamaz.
Genel kurul kararlarının yok veya mutlak butlanla hükümsüz sayıldığı durumlar saklıdır.
II) Yönetim Kurulu
Yönetim kurulu en az beşi asıl, beşi yedek olmak üzere toplam 11 üyeden oluşur.
Yönetim kurulu üye sayısı, boşalmalar nedeniyle üye tamsayısının yarısının altına düşerse; genel kurul, kalan yönetim kurulu üyeleri veya denetim kurulu tarafından bir ay içinde toplantıya çağrılır. Çağrı yapılmazsa, üyelerden birinin istemi üzerine, sulh hakimi, üç üyeyi genel kurulu toplantıya çağırmakla görevlendirilir.
i. Yönetim Kurulunun Görevleri
Yönetim kurulu, derneğin yürütme ve temsil organıdır; bu görevini kanuna ve dernek tüzüğüne uygun olarak yerine getirir.
Temsil görevi, yönetim kurulunca, üyelerden birine veya bir üçüncü kişiye verilebilir.
Yönetim kurulu, derneğin amaç ve çalışma konularını gerçekleştirir.
Gelecek çalışma döneminin programını ve bütçesini hazırlar. Yönetim kurulu ayrıca döneme ait çalışma raporunu, bilançoyu ve gelir-gider çizelgesini de hazırlar.
Yönetim kurulu genel kurul toplantılarının çağrısını gerçekleştirir, gerektiğinde genel kurulu olağanüstü toplantıya çağırır.
Derneğin işleyişiyle ilgili gerekli iç tüzükleri hazırlar ve genel kurula sunar.
Yönetim kurulu gerektiğinde üyeler arasındaki ilişkileri güçlendirmek için özel etkinlikler düzenler.
Yönetim kurulu, derneğin yönetimsel ve parasal işleri için atadığı üçüncü kişileri atar, takip eder ve gerektiğinde işlerine son verir.
Üyelerinin dernek konusuna giren alanlarda haklarını korumak için gerekli teşebbüslerde bulunur.
Yönetim kurulu dernekle ilgili resmi ya da özel kuruluşlar tarafından alınan kararları üyelerine duyurur. Gerektiğinde şube açılış işlemlerinin yürütülmesinden sorumludur.
Yönetim kurulu çalışma döneminin sonunda derneğin yönetimsel tüm evrak ve gereçlerini eksiksiz bir şekilde tutanakla sonraki dönem yönetim kuruluna devreder.
III) Denetim Kurulu
Denetim kurulu, üç asıl ve üç yedek üyeden az olmamak üzere toplam 7 üyeden oluşur.
Denetim kurulu, denetleme görevini, dernek tüzüğünde belirtilen esas ve usullere göre yapar; denetleme sonuçlarını bir raporla yönetim kuruluna ve genel kurula sunar.
Yönetim kurulunun dernek tüzüğüne göre görevlerini yerine getirip getirmediğini ve devir teslim işlemlerini denetleyip genel kurula raporlar.
Yönetim kurulunun gelecek çalışma dönemiyle ilgili yaptığı toplantılara katılıp görüş ve önerilerini dile getirir.
Yönetim kurulunun düzenlediği bilanço ve mali raporlarla ilgili inceleme sonuçlarını genel kurula sunar.
Yönetim kurulu toplantılarında en az bir denetim kurulu üyesi bulunur. Ancak üyenin gelmemesi toplantının ertelenmesini gerektirmez.
Gerektiğinde genel kurulu olağanüstü toplantıya çağırır.
8. Derneğin Sona Ermesi
Dernek üç şekilde son bulur:
A. Kendiliğinden.
Dernek şu hallerde kendiliğinden sona erer:
1. Dernek amacının gerçekleşmesi veya gerçekleşmesinin olanaksız hale gelmesi,
2. İlk genel kurul toplantısının kanunda öngörülen sürede yapılmamış ve zorunlu organların oluşturulmamış olması,
3. Borç ödemede acze düşülmesi,
4. Tüzük gereğince yönetim kurulunun oluşturulmasının imkansız hale gelmesi,
5. Olağan genel kurul toplantısının iki defa üst üste yapılamaması.
B. Genel Kurul Kararı ile
Genel kurul her zaman derneğin feshine karar verebilir.
C. Mahkeme Kararı ile
Derneğin amacı, kanuna veya ahlaka aykırı hale gelirse; Cumhuriyet savcısının veya bir ilgilinin istemi üzerine mahkeme, derneğin feshine karar verebilir.
9. Şubeler
Derneğin şubesi yoktur.
10. Derneğin Gelirleri
Derneğin gelir kaynakları başlıca şunlardır: üyelerden alınan aidatlar, kanuna aykırı olmayan bağış, yardım ve vasiyetler, dernekçe düzenlenen etkinliklerden elde edilen gelirler ile derneğin mal varlığından elde edilen gelirler.
11. Derneğin Giderleri
Derneğin giderleri, yönetsel çalışmaları ve hizmetleri göz önünde tutularak çalışma dönemi bütçesinin giderler çizelgesinde gösterilir.
Dernek gelirlerinin en az %80’ini amaçları doğrultusunda harcamak zorundadır.
12. Derneğin İç Denetim Şekilleri
Derneklerde iç denetim esastır. Genel kurul, yönetim kurulu veya denetim kurulu tarafından iç denetim yapılabileceği gibi bağımsız denetim kuruşlarınca da denetim yapılabilir. Genel kurul, yönetim kurulu veya bağımsız denetim kuruluşlarınca denetim yapılmış olması, denetim kurulunun yükümlülüğünü ortadan kaldırmaz.
Denetim kurulu; derneğin, tüzüğünde gösterilen amaç ve amacın gerçekleştirilmesi için sürdürüleceği belirtilen çalışma konuları doğrultusunda faaliyet gösterip göstermediğini, defter, hesap ve kayıtların mevzuata ve dernek tüzüğüne uygun olarak tutulup tutulmadığını, dernek tüzüğünde tespit edilen esas ve usullere göre ve bir yılı geçmeyen aralıklarla denetler ve denetim sonuçlarını bir rapor halinde yönetim kuruluna ve toplandığında genel kurula sunar.
Denetim kurulu üyelerinin istemi üzerine her türlü bilgi, belge ve kayıtların, dernek yetkilileri tarafından gösterilmesi veya verilmesi, yönetim yerleri, müesseseler ve eklentilerine girme isteğinin yerine getirilmesi zorunludur.
13. Yasal Defterler ve Beyanname Verme
Kanun ve yönetmeliklerde belirtilen karar defteri, üye kayıt defteri, evrak kayıt defteri gibi defterler yine kanunda öngörülen şekilde tutulurlar.
Dernek, yıl sonu itibarıyla faaliyetlerini, gelir ve gider işlemlerinin sonuçlarını düzenlediği beyanname ile her yıl Nisan ayı sonuna kadar mülki idare amirliğine verir.
14. Tüzüğün Sessiz Kaldığı Konular
Dernek tüzüğünde bulunabilecek hüküm eksikliklerinde veya kasıtlı olarak sessiz kalınan noktalarda Türk yasaları, tüzük ve yönetmelikleri uygulanır.
15. Tüzüğün Değiştirilmesi
Dernek tüzüğü en az 3/4 oranında katılım sağlanmış olan genel kurulda şu oy çokluğuyla değiştirilir: 2/3 çoğunlukla